Swart op de Gracht – Slavernij en de Grachtengordel From 29 Mar 2013 until 30 Sep 2013 De wereldhandel in suiker, cacao, koffie en tabak is één van de pijlers van de rijkdom van Amsterdam. Deze genotsmiddelen zijn niet meer uit het dagelijks leven weg te denken. Zonder de inzet van slaven uit West-Afrika was dit ondenkbaar geweest. De tentoonstelling geeft de invloed ervan op het leven in de grachtengordel weer, toen en nu. Gedeeld onvoltooid verleden tijd Vele gevelstenen aan de gracht zijn stille getuigen van een geschiedenis, waaraan de nietsvermoedende wandelaar voorbij loopt. Net zo min wellicht, als hij bij het nippen aan een kop warme koffie met een chocolaatje een directe relatie legt met Amsterdam als moderne havenmetropool; of met de menige Amsterdammer met Surinaamse of Antilliaanse wortels. Niet alleen is Amsterdam de grootste cacaohaven ter wereld, het is ook één van de belangrijkste centra waar creatieve ideeën ontstaan om hedendaagse misstanden op plantages op te heffen. Amsterdamse rijkdom Vier eeuwen geleden werden suiker, cacao, koffie en tabak booming business: de vraag naar deze schaarse en verslavende genotsmiddelen groeide enorm en daaruit ontstond een wereldwijde industrie. Miljoenen Afrikanen zijn als slaaf naar het Amerikaanse continent verscheept om de zware arbeid op de plantages voor deze grondstoffen te verrichten. In deze sector floreerden Amsterdamse handelsfirma’s. De historische bewoners van het Geelvinck Hinlopen Huis Als medeoprichter, in 1682, van de Sociëteit van Suriname, de publiek-private beheersmaatschappij voor deze kolonie, stimuleerde de stad Amsterdam de ontwikkeling van plantages. Albert Geelvinck, de eerste bewoner van het Geelvinck Hinlopen Huis, was één van de eerste directeuren van de Sociëteit. Hij gaf ondermeer opdracht tot het verschepen van 500 Afrikaanse slaven naar Suriname. De Sociëteit is de voorloper van de Nederlandsche Handel-Maatschappij, die anderhalve eeuw later, mede op initiatief van een bewoner van het Geelvinck Hinlopen Huis, tot stand kwam. De huidige ABN-Amro Bank is hieruit voortgekomen. 1863 – 2013: herdenking 150 jaar afschaffing slavernij De tentoonstelling ‘Swart op de Gracht’ toont een gedeeld verleden en heden, dat de herdenking van de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Antillen 150 jaar geleden met de viering van 400 jaar Amsterdamse grachtengordel combineert. Samenwerking: Keti Koti Tafel en Tula Tafel De datum 1 juli markeert de feitelijke afschaffing van de slavernij, al jarenlang feestelijk gevierd met Keti Koti (Verbroken Ketenen) bijeenkomsten. Rondom deze datum worden dit jaar verschillende evenementen georganiseerd. Niet alleen 1 juli is een gedenkwaardige datum. Op 17 augustus wordt traditioneel de slavenopstand onder leiding van Tula op Curacao herdacht. Op 17 augustus 2013 vond een Keti Koti / Tula Tafel plaats in Museum Geelvinck (zie: http://geelvinck.nl/concerten/keti-koti-verzoeningstafel-tafel) in samenwerking met Mercedes Zandwijken (keti koti Verzoeningstafel), Jennifer Tosch en Liane Leonora (Black Heritage Tours) en de Stichting Erfgoed Caraïbisch Nederland. Black Heritage Amsterdam Tours Black Heritage Amsterdam Tours / Jennifer Tosch, neemt u mee, te voet en per boot, om plekken van herinnering aan de slavernij in de Amsterdamse binnenstad te leren kennen. U kunt zich opgeven voor deelname aan deze boeiende tours, waarna u met heel andere ogen de stad bekijkt: http://www.blackheritagetours.com/ Slavernij educatie In het onderwijsveld is ook belangstelling voor het thema slavernij. Slavernij educatie wordt verzorgd door o.a. Maria Karg / Mira Ka Educatie, op basisscholen en in het voortgezet onderwijs, maar ook als speciale lezing, workshops, een historische slavernij-wandeling, waar huizen langs de gracht, zoals het Geelvinck Hinlopen Huis op Herengracht 518 en Herengracht 502, het huis van Paulus Godin en nu van de burgemeester van Amsterdam, deel van uitmaken, etc. http://www.slavernijeducatie.nl/ Buku Books Bij de voorbereiding van de tentoonstelling ‘Swart op de Gracht’ hebben wij veel hulp en waardevolle suggesties gekregen van Carl Haarnack, initiatiefnemer van Buku Books. Een aantal bruiklenen uit zijn bezit vormt nu een onderdeel van onze tentoonstelling. Buku Books Relevante websites: Stichting Herdenking Slavernijverleden Black Heritage Tours Keti Koti Verzoeningstafels Buku Books De Zwarte Bladzijde van de Gouden Eeuw Stadsarchief Amsterdam-Slavernij www.slavernijenjij.nl www.slavernijeducatie.nl www.slavernijonline.nl International Slavery Museum Liverpool Slavernijmuseum Curacao Tula Museum Curacao Andere tentoonstellingen in het kader van Herdenking Afschaffing Slavernij: Bijzondere Collecties / UvA Amsterdam: Slavernij Verbeeld, 16 juni – 22 september 2013 Amsterdam Museum: De Zwarte Bladzijde van de Gouden Eeuw, 6 juni – 1 september 2013 (ook na afloop van de tentoonstelling blijft deze website in de lucht) Het Scheepvaartmuseum: De Zwarte Bladzijde, 27 juni 2013 – 31 augustus 2014 Stadsarchief Amsterdam: Amsterdam en Slavernij,, 31 mei – 15 augustus 2013 Noord-Hollands Archief : Hoezo, Haarlem en Slavernij?, 17 augustus – 30 september 2013 Steun De tentoonstelling is tot stand gekomen met steun van Stichting 2013, het Mondriaan Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland en het VSBfonds. Dank Wij zijn Guus Roëll / Roëll Kunst en Antiquiteiten in Maastricht, speciale dank verschuldigd voor de bruiklenen die hij ons ruimhartig uit zijn collectie heeft afgestaan om onze tentoonstelling met meerdere belangrijke en authentieke objecten uit de tijd aan te vullen. De tentoonstelling duurt t/m 30 september 2013.