Vedic Hymns in Spring Time, Charlotte & Wim Stoppelenburg: Zang & Piano, Luther Museum, 21 mei 16.45h

Mezzo-alt Charlotte Stoppelenburg en haar vader, pianist en componist Willem Stoppelenburg vinden in de Vedic Hymns van Gustav Holst de juiste toon die het voorjaar belooft.

Programma

CHARLOTTE   STOPPELENBURG – ALT/MEZZO
WILLEM  STOPPELENBURG – PIANO

Gustav Holst (1874-1934)

V e d i c   H y m n s
• Ushas (Dawn)
• Varuna (Sky)
• Maruts (Stormclouds)

• Indra (God of Strom and Battle) 
• Varuna II (The Waters)
• Song of the Frogs

• Vac (Speech)
• Creation
• Faith                                                                                                                

Willem Stoppelenburg (1943)                                         

T e n   S h o r t   P l a y s (2010)
1. In het midden van het leven
2. Theseus en Ariadne
3. Jonge poes
4. Hamerslagen
5. Je weet voor wie de klok geluid wordt
6. Wie zich in de marge manoeuvreert 
7. Het geluid van een hand
8. Mussen, mezen, muggen
9. Er gaan veel mensen dood
10 Kunst ontkennen? 

PAUZE

Peter Lunow (1960)

T h r e e   S o n g s
• Stars, songs and faces (C. Sandburg)
• This side of the truth (D. Thomas)
• Love me and lift your mask (D. Thomas)

K. Weill (1900-1950)

S u r a b a y a   J o h n n y ( Happy End – B. Brecht)

W. Stoppelenburg (1943)

T w e e   C a b a r e t l i e d e r e n  (Willem Wilmink)
• Huiswaarts
• Voorspellingen                                      

Toelichting

Vedic Hymns
Vanwege de ‘Grote Oorlog’ liet Gustavus von Holst vanaf 1919 het maar bij Gustav Holst. Zijn bekendste werk, de orkestsuite The Planets, vond hij uiteindelijk toch niet zijn beste compositie.  De biografie door zijn beroemde dochter, componiste en dirigent Imogen, getuigt daarvan. Ze bespreekt daarin al die andere voortreffelijke orkestwerken, koorwerken en opera’s. En daarbij noemt ze uitdrukkelijk de fascinatie van haar vader voor het oude India, toen een Britse kolonie. De opera Savitri (1908) en zeker het koorwerk Rig Veda en de nu geprogrammeerde Vedic Hymns (1907-08) zijn daarvan prachtige voorbeelden. Ja, de Vedic Hymns worden zelfs gezien als een keerpunt in het oeuvre van Gustav Holst. De driemaal drie liederen uit de Rigveda, één van de vier heilige Hindoeteksten – de oudste ter wereld – zouden niet altijd consistent zijn, te westers volgens puristen, maar in elk geval zijn ze ongewoon diep doorvoeld en zeer bewogen getoonzet.  Al driemaal eerder heeft Charlotte ze in haar recitals opgenomen.

Bij Willem Stoppelenburg (*1943) bestaat er eveneens een muzikale vader-dochter relatie, die compositorisch zijn beslag kreeg in de liedkunst en in een speciale kameropera voor Charlotte (Le Bel Indifférent). Als dirigent-pianist kon hij zo zijn ervaring rondom de vele genres in zijn eigen werk goed gebruiken, waaronder natuurlijk ook die voor piano, zoals vandaag weer in de Ten Short Plays van ruim 10 jaar geleden.  Het is altijd moeilijk muziek concreet met woorden en titels te verbinden. Misschien is het dan toch wel aardig te weten wat een bevriend dichter er destijds in hoorde.                                                                                                                                                                  

Charlotte zingt vaak en graag werk van tijdgenoten.  Zoals van de Nederlandse componist en pianist Peter Lunow (*1960), die sterk beïnvloed werd door wat hij in zijn tien Amerikaanse (New York) jaren om zich heen hoorde.  Mede door het gehalte van beroemde Amerikaanse dichters als Dylan Thomas en Carl Sandburg weet hij in zijn werk een zeer bijzondere atmosfeer te creëren, zo ook in het meest recente lied, speciaal voor Charlotte gemaakt: This Side of the Truth.

Hoewel modern-klassiek begonnen was ook Kurt Weill (1900-1950) gevoelig geworden voor de realiteit van het leven zelf, getuige Dreigroschenoper,  Mahagonny,  Happy End. In Berlijn ontstond een hechte samenwerking met ‘levensechte’ zangeres Lotte Lenya en tekstschrijver Bertolt Brecht. Na 1933 was het uit in Duitsland met de entartete joodse componist Kurt Weill. Na een tussenstop van een jaar in Parijs verkaste hij definitief naar Amerika, waar de Broadway musical hem lokte. Surabaya Johnny is de beroemdste song uit Happy End, die al in 1929 in Berlijn met Bertolt Brecht in première werd gebracht. In 1972 kreeg het werk na zoveel jaar in New Haven (Connecticut) een nieuw Engelstalig leven.

De twee Cabaretliederen (Huiswaarts & Voorspellingen) op tekst van Willem Wilmink (1936-2003) componeerde Willem Stoppelenburg als ’tussendoortje’ in 1988, als uitdaging om de muziek in dit genre wat meer armslag te geven. Pas in 2019 kwamen ze uit het stof tevoorschijn, juist toen de biografie van de Twentse dichter door Elsbeth Etty het licht zag. Net als bij Lunow en Kurt Weill ziet Charlotte kans in dit lichtere genre het eigene daarvan vanuit haar klassieke achtergrond weer te geven.                                          

Willem Stoppelenburg – pianist & componist

Willem Stoppelenburg (1943) groeide op in Berkenwoude (ZH) en studeerde na zijn middelbareschooltijd in Rotterdam. Na zijn diensttijd verhuisde hij naar Groningen; vatte zijn conservatoriumstudie weer op voor piano en orkestdirectie, later ook in Amsterdam.  Als dirigent was hij actief in de oratoriumwereld en in producties van eigentijdse muziek. Bestuurlijk zette hij zich een aantal jaren in als voorzitter van de Stichting Noordelijke Componisten.  Maar zijn bekendheid kreeg hij vooral als componist; er vloeiden drie opera’s uit zijn pen, orkestwerken (waaronder de Westerbork Symfonie), talloze liederen, oratoria en veel kamermuziek, die hij meestal als dirigent of pianist vertolkte. Verder was hij in het Noorden en Twente recensent en publicist.  In 1998 ontving hij de Culturele Prijs van de Provincie Drenthe.  www.willemstoppelenburg.nl

Charlotte Stoppelenburg – Alt/mezzo 

Warm en expressief, met een eigen timbre, zowel uitgebalanceerd als natuurlijk. Deze woorden beschrijven bij uitstek de klank van alt-mezzo van Charlotte Stoppelenburg. Ze combineert de klank van haar stem met een goede, gecultiveerde uitstraling en een diepgaande kennis van en liefde voor muziek. De eigen stem en de eigen klank laten klinken: dat is de drijfveer geweest achter de ontwikkeling van Charlotte als zangeres. Vanaf de opvoeding in haar familie waar muziek en cultuur alom aanwezig waren en zijn, aan het conservatorium in Utrecht en Keulen tot uiteindelijk cum laude afgesloten studies Duits aan de universiteiten van Utrecht en Amsterdam, heeft het steeds betere en diepere begrip van muziek altijd centraal gestaan. Die ontwikkeling heeft geresulteerd in eerste prijzen op het Prinses Christina Concours samen met haar zus sopraan Josefien, de bijzondere Brothers & Sisters concerten, gastoptredens bij de Opera van Keulen en WDR en presentaties c.q. concerten op academisch niveau rond muziek, taal en literatuur. Ook is zij een veelgevraagd soliste in het oratoriumcircuit en in de kamermuziek.  Het hoge uitvoeringsniveau van Charlotte heeft menig componist geïnspireerd om speciaal voor haar te schrijven. Het is juist díe kwaliteit die uitvoeringen van haar repertoire altijd tot iets bijzonders maken. In een opera als ‘The Indifferent Lover’ is zij een persoonlijkheid, in een oratorium als de ‘Matthäus Passion’ een van de dragende solisten en in liederen als de Rückert Lieder een meeslepende verhalenverteller. Opnamen en uitvoeringen van Charlotte staan op YouTube, maar de volledige impact van haar optredens is alleen volledig te ervaren in een concert, presentatie of optreden. 

  www.charlottestoppelenburg.com