1813-1814: Bewoner Geelvinck in ‘heldenrol’

Willem Gerrit van de Poll, bewoner van Herengracht 518, heeft een rol van enige betekenis gespeeld bij de gebeurtenissenin de nacht van 15 november 1813. Als luitenant van de Nationale Garde liet van de Poll de Kattenburgerbrug bezetten om zo een onrustige menigte te beletten Kattenburg binnen te trekken. Door toe te staan de houten adelaar boven de poort van het Marinegebouw neer te halen en in brand te steken, is verder plunderen voorkomen.

Willem Gerrit van de Poll: van Patriot tot Prinsgezind

Willem Gerrit van de Poll en zijn echtgenote Agnes Graafland waren beide verwant aan de familie Geelvinck en bewoonden Herengracht 518 ten tijde van het koningschap van Lodewijk Napoleon en keizer Napoleon. Beide broers van de Poll bekleedden ook maatschappelijk hoge functies onder het Franse gezag. Zijn broer, Jan van de Poll was jagermeester van Lodewijk Napoleon en behoorde tot zijn nauwe adviseurs.

Willem Gerrit werd aangesteld om de staatsfinancieën onder Lodewijk Napoleon op orde te krijgen.  

In de woelige tijd rond de verdrijving van de Fransen heeft Willem Gerrit een ommezwaai moeten maken van patriot naar prinsgezind.

Toen de Nationale Garde werd ingesteld als vervanger van de oude Schutterij om de orde te handhaven, kreeg Willem Gerrit van de Poll de functie van luitenant onder Kapitein Falck, bevelhebber van de Amsterdamse Nationale Garde. De episode rond het neerhalen van de houten adelaar, symbool van het Franse gezag, boven het Marine etablissement op Kattenburg, en zijn diplomatieke optreden in die dreigende situatie, heeft Willem Gerrit enige faam bezorgd als ‘crowd manager’ avant la lettre.  

Op Kattenburg vormde het Marinegebouw het laatste steunpunt van de Franse marine en er bevond zich ook een douanekantoor, een van de beruchte ‘douanehuisjes’ waar belastingen voor de Fransen werden geïnd. Door gehoor te geven aan de wens om het symbool van de gehate Franse bezetting te verbranden, wist hij de situatie te de-escaleren en is voorkomen dat de vlam in de pan sloeg en het oproer zich verder door Amsterdam uitbreidde, waarbij plunderingen van de huizen van regenten bepaald niet ondenkbaar was.

 

Nederlandse Handelsmaatschappij

De zoon van Willem Gerrit, Willem Gerard, is vanaf 1814 secretaris van het Kabinet van de latere Koning Willem I en wordt later benoemd tot vice-voorzitter van de Raad van State.

Willem Gerrit is de initiatiefnemer tot oprichting van de Nederlandse Handelsmaatschappij en de eerste president ervan. De Nederlandse Handelsmaatschappij functioneerde als ontwikkelingsmaatschappij in de koloniën in Zuid Amerika en Nederlands Indië en is de voorloper van de ABN AMRO Bank..