Doek valt voor Muziek Museum Zutphen – persbericht

Een dramatisch vochtprobleem is de laatste druppel geweest voor Museum Geelvinck om de onderhandelingen met de gemeente over de aankoop van ‘De Wildeman’ in Zutphen af te breken. Daarmee komt een treurig einde aan de strijd voor het behoud van het Geelvinck Muziek Museum Zutphen in dit rijksmonument. Het restauratie-atelier en de concertzaal zijn reeds ontruimd, mede in verband met het vochtprobleem. Het Muziek Museum Zutphen is nog voor het publiek geopend tot en met 3 november 2019. Museum Geelvinck zet zijn activiteiten elders voort.

Aankoop van ‘De Wildeman’

Eind juni 2017 opende het nieuwe Muziek Museum Zutphen in ‘De Wildeman’. Dat was aanvankelijk voor twee jaar op proef met de intentie tot continuïteit als het wederzijds beviel. Reeds in het najaar van 2017 kwam Museum Geelvinck met de gemeente Zutphen daadwerkelijk deze continuïteit overeen in een nog nader uit te werken vormgeving. Deze positieve houding veranderde met het aantreden van het huidige college van burgemeester en wethouders in voorjaar 2018. Museum Geelvinck werd sedertdien ruim een jaar aan het lijntje gehouden. In de loop van 2018 bleek de gemeente op zwart zaad te zitten. In het voorjaar van 2019 werd duidelijk, dat de gemeente ‘De Wildeman’ wilde verkopen. Museum Geelvinck toonde onmiddellijk interesse voor de aankoop van het door achterstallig onderhoud getekende rijksmonument. Vervolgens bleek het Wijnhuishuisfonds, dat voorkeursrechten heeft, te overwegen daarvan gebruik te maken. Pas na ruim vijf maanden werd in de loop van september duidelijk, dat het Wijnhuisfonds van koop afzag. De gemeente bood toen alsnog het gebouw aan Museum Geelvinck aan.

Stugge houding huidige College van Burgemeester en Wethouders

Na de warme omarming door het voorgaande college, was de stugge houding, die het nieuwe college jegens Museum Geelvinck toonde, een onaangename omslag. Inmiddels had Museum Geelvinck – zonder enige financiële bijdrage van de gemeente – in goed vertrouwen geïnvesteerd in zijn nieuwe vestiging. Het Muziek Museum Zutphen ontwikkelde zich in een luttele twee jaar tot een nationaal centrum voor fortepiano, dat in binnen- en buitenland respect afdwong. Dit getuige de meer dan 4300 handtekeningen, die de in voorjaar 2019 gestarte petitie uit de hele wereld ontving. Noch de namen van internationaal gewicht, noch de brief van de wereldorganisatie van muziekinstrumenten ICOM CIMCIM mochten echter baten. De gemeente eist, dat Museum Geelvinck binnen minder dan twee maanden de koop met een 10% aanbetaling gesloten moet hebben. Zo niet, dan moet twee dagen later, op 18 november 2019, ‘De Wildeman’ veegschoon worden opgeleverd. Van een financieringsvoorbehoud mocht geen sprake zijn: de gemeente legt het volle risico van de aankoop bij Museum Geelvinck. Ook een motie in de gemeenteraad van Stadspartij en D’66, gesteund door GroenLinks, vond bij het College geen waarneembare weerklank.

Complicaties ‘De Wildeman’

In ‘De Wildeman’ bevindt zich een vroeg 17e-eeuwse schuilkapel. Een halve eeuw geleden heeft het Wijnhuisfonds het gebouw sterk historiserend gerestaureerd. Als gevolg daarvan is het gebouw belast met juridisch complexe rechten van het Wijnhuisfonds, die beperkende verplichtingen leggen op de eigenaar van het rijksmonument. De gemeente had ‘De Wildeman’ indertijd tegen een symbolisch bedrag verkregen van Museum Henriëtte Polak. In weerwil van de toen gemaakte afspraken over het onderhoud, had de gemeente reeds meer dan een decennium het gebouw laten versloffen. Met steun van het voorgaande College had Museum Geelvinck het traject ingezet dat dit achterstallig onderhoud inzichtelijk maakte en waarop Subsidie Instandhouding Monumenten kon worden aangevraagd. Deze subsidie is in september inderdaad toegekend. Vervolgens eiste de gemeente dat deze bij de koopprijs zou worden opgeteld. Zo zou de gemeente de subsidie als bonus voor haar nalatig beleid in eigen zak steken, in plaats dat wordt ingezet waarvoor het feitelijk bedoeld is: het wegwerken van het achterstallige onderhoud door Museum Geelvinck.

Vochtprobleem en andere verborgen gebreken

Museum Geelvinck had in een vroeg stadium een restauratiearchitect in de arm genomen. Hij wees al op onvolkomenheden en het risico van verborgen gebreken in het achterhuis. Na de regenval van afgelopen nazomer, werd optrekkend vocht ontdekt in een van de zijwanden van het achterhuis; deze stammen nog uit het eind van de middeleeuwen. De vochtplekken verergerden In de loop van de herfst. Uit expertonderzoek kwam de afgelopen dagen naar voren, dat het vochtprobleem dramatisch ernstig is. Bovendien is er geen zicht op een afdoende oplossing, die de oorzaak wegneemt.

Conclusie: het Muziek Museum Zutphen in ‘De Wildeman’ sluit

Dit was de spreekwoordelijke laatste druppel, die ertoe geleid heeft, dat Museum Geelvinck, tot zijn leedwezen, te elfder ure heeft moeten besluiten verder af te zien van zijn voornemen ‘De Wildeman’ aan te kopen. Het museum wil niet het volle risico lopen van een ongewisse restauratie. Daarmee komt aan de vooravond van het jaar (2020), waarin wereldwijd het 250e geboortejaar van Ludwig van Beethoven gevierd wordt, een einde aan de plannen voor een Nederlands ‘Beethovenhuis’ in Zutphen. Alle getrooste inspanningen van de vele enthousiaste betrokkenen en vrijwilligers ten spijt, ontglipt de ‘culturele hoofdstad van het oosten’ een museum gewijd aan wellicht ’s werelds meest glorierijke componist, wiens naam door een wonderlijk toeval verbonden is met Zutphen. Dit is voor alle partijen teleurstellend.

Toekomst

De collectie gaat terug naar de vestiging van Museum Geelvinck in Amsterdam en zal verder worden ondergebracht in verschillende depots. Museum Geelvinck is inmiddels in gesprek over mogelijke nieuwe locaties, waar de historische piano’s kunnen worden gepresenteerd. Zijn kernwaarde is dit levend muzikaal erfgoed aan volgende generaties over te dragen. Zo zal naar verwacht de 10e editie van het Geelvinck Fortepiano Festival ‘Early Piano’ in augustus 2020 zich concentreren op Kasteel Hackfort (Vorden). In samenwerking met het Nationaal Orgelmuseum vindt op 30 november 2019 het Geelvinck Wandelconcert in Elburg plaats. Museum Geelvinck organiseert om de twee weken een Geelvinck Salon in het Luther Museum in Amsterdam en in november start het in samenwerking met Museum Huis Doorn een nieuwe concertserie in het Pop-up Museum Oud Amelisweerd bij Utrecht.
Wat de gemeente Zutphen gaat doen met het sleetse rijksmonument ‘De Wildeman’, dat vanaf 18 november leeg staat, blijft voor ons vooralsnog een open vraag.

 

Museum Geelvinck
Haarlemmer Houttuinen 49-D
1013GM Amsterdam

www.geelvinck.nl

Voor meer informatie: Jurn Buisman, buisman@geelvinck.nl en 0206390747 of 0578695670

 

Het Muziek Museum Zutphen is nog voor het publiek geopend t/m zondag 3 november 2019
Openingstijden: woensdag t/m zondag 12.00 – 17.00 uur
Museumkaart geldig

‘De Wildeman’
Zaadmarkt 88
7201DE Zutphen