ICOMOS: Muurschilderingen in Forten van de Hollandse Waterlinie, Amstelkerk 8 /10 19h30 Gepubliceerd op: 4 oktober 2025 Op woensdag 8 oktober is het weer zover: een nieuwe lezing! Deze keer nemen Kirke Mulders, Charlotte van Barneveld en Nico van der Woude ons mee in de bijzondere wereld van de muurschilderingen in de forten van de Hollandse Waterlinies. Meer informatie over het programma leest u hieronder.Let op: er is een nieuwe aanmeldingsprocedure. De link vindt u hier. Wij hopen u allen weer bij onze boeiende lezingenavond te zien!De LezingencommissieAnkie Peterses, Anna Louwerse, Daan Lavies, Emma Egberts, Jean-Paul Corten, Milou Derksen, en Remco Vermeulen De forten en bunkers van de Hollandse Waterlinies, de Stelling van Amsterdam en de Atlantikwal zijn niet altijd geheel kaal, grijs geschilderd of witgekalkt geweest. In de afgelopen decennia zijn, sinds het afstoten van deze militaire bouwwerken door Defensie, steeds meer schilderingen zichtbaar geworden. Ze zijn (her-)ontdekt doordat ze zich door de witsellagen op de vochtige betonnen wanden en gewelven aftekenen. Of ze waren al wel bekend maar niet gewaardeerd en weggewi(s)t. Het is onduidelijk hoeveel bunkers en forten muurschilderingen hebben gehad. Op de wanden zijn niet alleen functionele tekens en tekeningen van militaire aard te vinden, maar ook honderden tekeningen, krabbels en schilderingen die zijn gemaakt door soldaten, de Duitse bezetter en soms ook door gevangenen. Zij vormen tastbare getuigen van het leven op het fort en vertellen unieke verhalen. Ze zijn divers van aard: van politieke boodschappen en spotprenten tot handtekeningen, verlangens naar huis, humoristische tekeningen en cartoons. Veel van deze schilderingen verkeren door de vochtige omstandigheden echter in slechte staat: de verflagen worden van de muur gedrukt door zout uitbloei. Dat roept vragen op: Hebben we goed in beeld hoeveel muurschilderingen er zijn en waar ze zich bevinden? Wat is de waarde van de muurschilderingen, hoe kunnen we ze waarderen? Willen en kunnen we ze behouden – en zo ja, hoe? Hoe achterhalen we hun betekenis en hoe delen we deze verhalen met een breed publiek? In de afgelopen jaren hebben het Sitebureau Hollandse Waterlinies en de Provincie Utrecht gezocht naar antwoorden op deze vragen. De lezingen Inventarisatie van muurschilderingen: Ontdekkingen, uitdagingen, resultaten en toekomstplannenTijdens deze lezing nemen Kirke Mulders (projectcoördinator communicatie bij het Sitebureau Hollandse Waterlinies) en Charlotte van Barneveld (projectleider en beleidsmedewerker Erfgoed en Hollandse Waterlinies bij de Provincie Utrecht) u mee in dit traject: de ontdekkingen, de uitdagingen, de resultaten én de toekomstplannen. Het behouden van muurschilderingen in forten en bunkers. Enkele recente voorbeelden uit de restauratiepraktijk van SRALIn de tweede lezing gaat restaurator Nico van der Woude (Stichting Restauratie Atelier Limburg) dieper in op de uitdagingen rondom de conservering van deze muurschilderingen. Door verval, als gevolg van achterstallig onderhoud of door veranderde klimaatomstandigheden zijn de schilderingen in een aantal forten bedreigd. Het behouden van deze unieke schilderingen is lastig te realiseren door technische problemen en gebrek aan financiële middelen. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt de context geschetst van de betekenis en de behandeling van bedreigde forttekeningen en schilderingen in enkele forten uit de actuele restauratiepraktijk van Stichting Restauratie Atelier Limburg. Over de sprekers Afbeelding : Charlotte van Barneveld, Kirke Mulders, en Nico van der Woude (van links naar rechts) Kirke Mulders is projectcoördinator communicatie bij het Sitebureau Hollandse Waterlinies vanuit de Provincie Utrecht. Charlotte van Barneveld is projectleider/beleidsmedewerker Erfgoed en Hollandse Waterlinies bij de Provincie Utrecht. Vanuit deze functies zijn zij betrokken bij het grootschalige inventarisatieproject van muurschilderingen in forten van de Hollandse Waterlinies. Nico van der Woude is senior restaurator historische binnenruimten bij Stichting Restauratie Atelier Limburg. Als restaurator is hij betrokken bij de conservering van muurschilderingen in diverse forten. Programma 18:30 Maaltijd19:30 Korte opening19:35 “Inventarisatie van muurschilderingen: Ontdekkingen, uitdagingen, resultaten en toekomstplannen” door Kirke Mulders en Charlotte van Barneveld + vragen20:20 Pauze20:35 “Het behouden van muurschilderingen in forten en bunkers. Enkele recente voorbeelden uit de restauratiepraktijk van SRAL” door Nico van der Woude + vragen21:20 Einde Praktische informatie KostenDe lezing kost €5 per persoon (gratis voor ICOMOS leden).Koffie, thee en water zijn inclusief, overige drankjes tegen betaling. MaaltijdOm 18u30 kunt u mee eten. Behalve anders gecommuniceerd betreft dit een Indonesische rijsttafel. De kosten zijn 15 euro per persoon. Koffie, thee en water zijn inclusief, overige drankjes tegen betaling. Let op: aanmeldingen of afmeldingen voor de maaltijd uiterlijk 48 uur voor aanvang. LocatieAmstelkerk (Amstelveld 10, Amsterdam) Aanmelding De aanmelding gaat via de website. Klik hier. We hopen jullie te zien op woensdag 8 oktober in de Amstelkerk in Amsterdam. Tot dan! Volg jij ICOMOS Nederland al op LinkedIn? Naast de waardevolle informatie in onze nieuwsbrief delen we op LinkedIn ook regelmatig nationaal en internationaal erfgoednieuws van ICOMOS en andere organisaties. Volg ICOMOS-Nederland op LinkedIn en blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in de erfgoedsector!🏛️🌍