ICOMOS Europe Group Meeting in Visby / Gotland / Zweden 10 – 12 juni. Terugblik

Eens een van de belangrijkste Hanzesteden, met tal ven herinneringen aan de Vikingtijd en nog altijd imposante stadsmuren uit de vroege Middeleeuwen, was Visby begin juni gastheer voor een Meeting met Seminar van de ICOMOS Europe Groep, op uitnodiging van ICOMOS Zweden en de Universiteit van Uppsala. Uit naam van ICOMOS Nederland waren wij erbij.

De eerste 30 deelnemers aan het begin van de meeting van ICOMOS Europe, verzameld op het gras van het Almedalen park in de Werelderfgoed site Visby. Op de achtergrond een deel van de 12de eeuwse stadsmuur, de Middeleeuwse oude binnenstad met Hanze pakhuizen en daarboven de 13de eeuwse St. Maria Kathedraal.

Europe Group Seminar ‘Sustainabillity & Succession’, Visby, 11 Juni 2024

Thema’s die aan de orde kwamen, waren op de eerste plaats erfgoedinhoudelijk-gerelateerd, maar er werd ook gesproken over de meest prangende vraag, waar ICOMOS als behartiger van de bescherming van erfgoed, waar ook ter wereld, zich nu voor gesteld ziet: de massale destructie van erfgoed in oorlogsgebieden als Gaza en Ukraïne – zorgen die als eerste verwoord werden, zowel door de aanwezige vertegenwoordiger van ICOMOS Israel als online, door die van ICOMOS Arab Region. De Europe Group als geheel deed een klemmend beroep op ICOMOS Israel en ICOMOS Palestina met elkaar in gesprek te blijven en gezamenlijk op te trekken in het belang van de bescherming van wat toch ‘gedeeld cultureel erfgoed’ is.

Een onderwerp dat ook aangekaard en in het seminar besproken werd, is de algemeen geconstaeerde verdwijning van vakkennis van de oude ambachten en technieken, die voor behoud, beheer, renovatie en reconstructie van cultureel erfgoed onmisbaar zijn. Hiervoor dient een Deltaplan ‘Cultural Heritage Skills for the Future’ ontwikkeld te worden.
Deze constatering raakt ook aan de andere kant van het spectrum: het belang van het aantrekken en behouden van Emerging Young Professionals, even belangrijk voor de vitaliteit van de erfgoedsector.

Het 60 jarig Jubileum van het Venice Charter (1964 – 2024) kwam ook aan de orde. Uit de programmabeschrijving:

The International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites, the Venice Charter, was adopted by ICOMOS in Venice 31 May 1964. The charter provides fundamental principles for the conservation and restoration of historic monuments and sites and has, since then, shaped the field of heritage conservation, guiding heritage professionals to protect and safeguard cultural heritage sites, buildings and monuments.
The GA 2023 in Sydney adopted the theme of “Disaster and Conflict Resilient Heritage – Preparedness, Response and Recovery” as the theme for the Triennial Scientific Plan 2024-2027.
Looking back on our shared inheritance from this very charter and ahead as we ask ourselves what the pragmatic needs of heritage practice are today. Against this background, one may ask: What is the relevance of the Venice Charter today, in the face of our common contemporary challenges and changes?’

Een topic waar een aantal practische voorbeelden en best practises de revue passeerden, was: Sustainability and energy efficiency in heritage buildings and sites.

Het Seminar werd afgesloten met een Workshop: Sustainability and Succession:
As with the World Heritage Convention, the Sustainable Development Goal Target 11.4 links together cultural and natural heritage. Goal 11 aims at making cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable. Within this goal, Target 11.4 aims at strengthening efforts to protect and safeguard the world’s cultural and natural heritage thus contributing to a resilient, sustainable future.

Visby’s Kathedraal

Deel van de 12de eeuwse stadsmuur rond Visby

De Lily Strandporten toegangspoort tussen de voormalige Middeleeuwse haven en de binnenstad van Visby

Gezellig pleintje in de binnenstad van Visby

Stadswandeling door Visby, langs straten met veel hoogteverschillen

de straatjes van Visby worden door allerlei weggebruikers bewandeld

Toch maar rechtsomkeert gemaakt

Hartelijke ontvangst in het authentieke Middeleeuwse Kapitelhusgården / Chapter House, waar een Middeleeuws feestmaal op ons wachtte. Links: Ulrike Mebus, President ICOMOS Zweden

De gerechten waren smakelijk bereid en met veel zorg zo authentiek mogelijk samengesteld. Zo ontbraken bijv. aardappels, paprika’s en tomaten, maar werd wel saffraan (Zijderoute / Hanse!) toegepast. Wijn en op Middeleeuwse wijze gebrouwen, ongefilterd bier was rijkelijk aanwezig.

Rechtopstaande stenen stele’s met fascinerende geometrische en picturale beeldgraveringen uit de Gotlandse Ijzertijd, ca 5de eeuw, vermoedelijk opgericht ter herinnering aan belangrijke gebeurtenissen. Gotland’s Museum, Visby.