ICOMOS LIVE Lezing ‘Koloniaal Erfgoed herdacht’, bij DutchCulture, 13 september 19h30

Deze lezingavond staat in het teken van sporen van het koloniale verleden in onze gebouwde omgeving. Hoe herkennen we die sporen en vooral ook hoe gaan we daar nu mee om?  

Pauline van Roosmalen laat ons zien dat deze sporen op nog meer plekken zijn terug te vinden dan u wellicht al wist. Anna de Wit focust met haar voordracht op recente ontwikkelingen en heroverwegingen rond het Monument Indië-Nederland.

Gezien de beperkte capaciteit van de zaal het verzoek vooraf aanmelden via deze link

LET OP: het formulier stuurt geen bevestiging van aanmelding.
Wanneer u onverhoopt toch verhinderd bent meld dat dan alstublieft via lezingen@icomos.nl

Kosten voor het bijwonen van de lezing bedragen  € 15,- (gratis voor  ICOMOS-leden) Deelname aan de maaltijd € 10,-. Betalingen kunnen ter plekke via QR code worden gedaan.

Wij kijken uit naar uw komst!

ICOMOS-NL lezingencommissie
Ankie Petersen, Ardjuna Candotti, Anna Louwerse, Daan Lavies, Jacomine Hendrikse, Jean-Paul Corten, Maurits van Putten & Remco Vermeulen

Programma – LIVE lezingenavond in Amsterdam
 
18:30 Borrel en maaltijd
 
19:30 De postkoloniale blik. Gebouwde sporen van kolonialisme in patria  – Pauline van Roosmalen
 
19:50 Korte vragensessie
 
20:00 Pauze
 
20:10 Het herdenken van herdenkingen: hoe herdenkingen bij kunnen dragen aan het dekoloniseren van publieke ruimte
– Anna de Wit
 
20:30 Discussie met de zaal
 
21:00 Einde

Lezingen

De postkoloniale blik. Gebouwde sporen van kolonialisme in patria – Pauline van Roosmalen

Sporen van kolonialisme zijn overal. Door het duale karakter van kolonialisme zijn ze niet alleen te vinden in voormalige koloniën. Voor wie weet waar te kijken en hoe ze te herkennen, zijn die sporen ook te ontdekken in voormalige koloniserende landen.

Wie de gebouwde omgeving in patria met een postkoloniale blik bekijkt, kan niet anders dan constateren dat die omgeving een baaierd aan sporen van en referenties aan de kolonies bevat. Voor wie weet waar te kijken, is de gebouwde omgeving een soort koloniaal openluchtmuseum waarin gebouwen, stedelijke structuren, straatnamen en decoratieve en herdenkingsobjecten naar het koloniale verleden verleden.

Wat zijn deze sporen en referenties? Hoe herkennen we ze? Hoe zien ze er uit en wat laten ze zien? Wat vertellen ze ons? Maar ook: welke aspecten lichten wij, als kijker, eruit? Wat is ons perspectief en klopt dat perspectief wel?

Voor deze presentatie put Pauline uit eigen onderzoek naar sporen van kolonialisme in de gebouwde omgeving van Rotterdam, en maakt gebruik van een gedegen en lijvig rapport over dekolonisering van de openbare ruimte in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om na te denken over de manier waarop de gebouwde omgeving gedekoloniseerd zou kunnen en moeten worden.

Standbeeld van Koos Speenhof in Rotterdam, foto Isabelle Boon 2020

Het herdenken van herdenkingen: hoe herdenkingen bij kunnen dragen aan het dekoloniseren van publieke ruimte – Anna de Wit

De discussie over het dekoloniseren van publieke ruimte gaat vaak over de fysieke kant; straatnamen, monumenten en hoe de publieke ruimte is ingedeeld. De erfenis van het koloniale verleden zorgt ook in publieke ruimte voor uitsluiting. Er zijn tal van voorbeelden bekend van plekken die zijn aangepast, waaronder het Van Heutszmonument op het Olympiaplein in Amsterdam, dat in 1935 werd neergezet.

Het beeld kent een controversiële geschiedenis waarin kritiek op Van Heutsz centraal heeft gestaan. Toen in 2001 het monument officieel veranderde in Monument Indië Nederland, bleek het echter ook een – zoals door John Jansen van Galen omschreven – ‘lege plek’ geworden. Hier kwam verandering in toen Benjamin Caton hier in 2021 de Dekoloniale Indonesië Herdenking organiseerde en de plek weer een nieuwe betekenis kreeg.

De casus Dekoloniale Indonesië Herdenking laat zien hoe niet alleen het fysiek veranderen van monumenten in publieke ruimte bijdraagt aan het proces van dekolonisatie, maar ook hoe maatschappelijke interventies zoals herdenkingen een belangrijke rol spelen in het letterlijke terug claimen van deze publieke ruimte.

Over de Sprekers:

Pauline K.M. van Roosmalen ©Ingrid Kockx

Pauline van Roosmalen is een Nederlandse architectuurhistoricus en onafhankelijk onderzoeker. Ze is gespecialiseerd in Nederlandse koloniale en postkoloniale architectuur en planning in Indonesië en geeft regelmatig lezingen en publiceert over uiteenlopende onderwerpen die met deze onderwerpen te maken hebben. Voor haar dissertatie analyseerde ze stadsplannen en de professionalisering van planning in Nederlands-Indië tussen 1905 en 1957.
 
Tussen 2011 en 2014 ontwikkelde ze aan de TU Delft online repository voor bronnen over koloniale architectuur en stedenbouw. Sinds 2015 is ze als gastdocent vakdidactiek aan de TU Delft verbonden. Voor de Vrije Universiteit HOVO in Amsterdam initieerde en ontwikkelde ze in 2022-2023 een cursus over koloniale en postkoloniale architectuur en planning in Indonesië.

Anna de Wit

Anna de Wit heeft Heritage and Memory Studies aan de UvA gestudeerd en werkt als freelancer en adviesmedewerker erfgoed bij het Prins Bernhard Cultuurfonds.