ICOMOS: met Stadsherstel over de grens

Op woensdag 12 september heeft ICOMOS Paul Morel en Remco Vermeulen van Stadsherstel uitgenodigd om een beeld te schetsen van de inspanningen van Stadsherstel om het gebouwde erfgoed overzee te behouden.

Hoe Stadsherstel in Paramaribo en Yogyakarta te werk is gegaan, blijkt een inspiratiebron voor andere landen. Aan de hand van ervaringen in Vancouver, wordt een blik geworpen op de toekomst van de historische stad.

Van Paramaribo tot Yogyakarta door Paul Morel

In 2011 organiseerde Stadsherstel Amsterdam ter ere van haar 55-jarig bestaan het internationale congres Urban Heritage Inc. Daarin werd ingegaan op de vraag hoe een private onderneming als Stadsherstel Amsterdam (een naamloze vennootschap) zo succesvol kan opereren op het gebied van revitaliseren en behouden van gebouwd erfgoed; en dat al sinds 1956. Aanleiding was de vraag om internationale ondersteuning, die Stadsherstel Amsterdam steeds vaker wordt gesteld. Dat begon in 2007, toen zij heeft geholpen bij het opzetten van een soortgelijke organisatie in Paramaribo. Sindsdien is de vraag vele malen herhaald en door veel verschillende landen.

Wie in de betreffende landen de beelden van het liederlijke Amsterdam uit de ’60 en ’70 toont, kan rekenen op grote verbazing op de gezichten in de zaal; zeker als duidelijk wordt dat het herstel van de stad op gang kwam door privaat en particulier initiatief, dat later werd gevolgd door de lokale en nationale overheid.

Onlangs werd Stadsherstel vanwege haar ervaring uitgenodigd voor een expertmeeting van de ASEF (Asian European Foundation). Deze bijeenkomst had tot doel de bijdrage van ASEF voor te bereiden aan de conferentie van Aziatische en Europese cultuurministers (ASEM) van a.s. september, ook te Yogyakarta. tijdens de conferentie kwamen de meest onwaarschijnlijke initiatieven naar voren, waaruit bleek dat behoud van erfgoed in de eerste plaats om mensen gaat en een belangrijk instrument kan zijn tegen armoede, bewustzijn en trots bevordert en vooral welvaart genereert. Amsterdam en de werkwijze van Stadsherstel vormde daarbij een heel verrassende eye-opener.

Paul Morel (1952) studeerde in Amsterdam sociologie (bachelor) nadat hij in Breda de middelbare school had doorlopen. Zijn interesse in stedenbouw, planologie, huisvesting en monumentale gebouwen ontstond in de jaren ’70 door de, soms heftige, discussies over de inrichting van de stad. Na enige jaren in de bouw te hebben gewerkt, ging hij bouwkunde studeren aan het HTI (bachelor) in Amsterdam. In 1990 raakte hij betrokken bij de NV Amsterdams Monumenten Fonds. Daar werkte hij aan de herbestemming, restauratie en onderhoud van industrieel- en religieus erfgoed. Eind 1999 fuseerde het AMF met Stadsherstel Amsterdam NV. Sindsdien is hij projectleider en realiseerde verschillende grotere projecten. Namens Stadsherstel is hij betrokken bij de oprichting van Stadsherstel Paramaribo en onderhoudt hij meerdere internationale contacten op het gebied van gebouwd erfgoed.

De toekomst van de historische stad door Remco Vermeulen

Vancouver, gelegen aan de westkust van Canada, lijkt niet de meest voor de hand liggende stad om de titel ‘historische stad’ toegewezen te krijgen. Slechts 125 jaar oud staat Vancouver nu vooral bekend als de glazen stad, met haar slanke moderne wolkenkrabbers en omgeven door weergaloos natuurschoon.Toch zijn er in de stad mooie voorbeelden van historische architectuur te vinden. Toegegeven, voor Nederlanders zijn gebouwen uit de vroeg-twintigste eeuw misschien nauwelijks oud te noemen, toch zijn ze onderdeel van het verhaal en identiteit van deze stad. Deze identiteit is echter onlosmakelijk verbonden met de ‘boom-and-bust’ mentaliteit van een pioniersstad. Dat dit uitdagingen biedt voor het behoud van erfgoed staat buiten kijf.

Tijdens zijn presentatie wil Remco een beeld schetsen van de status van het erfgoedbehoud in Vancouver aan de hand van een aantal recentelijke herbestemmings- en herontwikkelingsprojecten. Hierbij zal hij ook aandacht besteden aan de aanwezige wettelijke kaders en stimuleringsprogramma’s op verschillende niveaus, de mate en verschillende vormen van publiek-private samenwerkingen en de sociale betrokkenheid van inwoners van de stad. Met de situatie en ervaringen in Amsterdam in het achterhoofd, laat dit niet alleen een aantal interessante overeenkomsten en verschillen tussen beide steden zien, maar komen ook verschillende aanbevelingen voor de Canadese stad naar voren.

Remco Vermeulen is in juni afgestudeerd van de Master Erfgoedstudies van de Universiteit van Amsterdam. Als onderdeel van het curriculum heeft hij twee jaar stage gelopen bij Stadsherstel Amsterdam, waar hij onder meer als stageopdracht het internationale forum Urban Heritage Inc. heeft georganiseerd. Voor zijn scriptieonderzoek was Remco afgelopen semester als visitingscholar verbonden aan de University of British Columbia in Vancouver. Momenteel is hij werkzaam als gastheer voor de internationale destination management company Ovation, een dochter van global event organizer MCI. Per september zal hij daar eveneens werkzaam zijn als projectmedewerker.

Let op: de voor ICOMOS-lezingen te gebruiken ingang van het Museum Geelvinck Hinlopen Huis is niet de museumingang als vermeld op de website van het museum, maar Herengracht 518sous.

De lezing vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk. Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00.

Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd. De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon, ter plaatse te voldoen.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk en kan uitsluitend via info@icomos.nl