Kleuronderzoek Grote Eetkamer in Huize Kolthoorn door Ksenia Kiselova afgerond

Gepubliceerd op: 9 juli 2024

In het kader van haar Master programma Erfgoed Conservering en Restauratie aan de Universiteit van Amsterdam, heeft Ksenia Kiselova in de Grote Eetkamer van Huize Kolthoorn kleuronderzoek gedaan naar de oudere verflagen. Na microscopisch pigmentonderzoek bleek onder andere, behalve opvallend donkere kleuren op de wanden, dat er ook wandpanelen met hout-imitatie (mogelijk walnoot, donker eiken of rozenhout) waren aangebracht.

Ksenia doet aan het eind van haar onderzoeksverslag de aanbeveling deze AFR onderzoeksmethode breder in te zetten bij restauratie-projecten van historische huismusea. Innovatief hierbij is haar publieks-educatief instrument om op een niet-invasieve wijze de resultaten zichtbaar te maken door middel van mini-QR codes.

Ksenia Kiselova fotografeert kleurenladdertje aan de schuifdeur

“The Architectural Finishes Research (AFR) Exhibit: Integrating the AFR Results into a Historic House Museum’s Permanent Display”

Het project “The Architectural Finishes Research (AFR) Exhibit: Integrating the AFR Results into a Historic House Museum’s Permanent Display” werd uitgevoerd in Huize Kolthoorn door Ksenia Kiselova, student in het masterprogramma Conservering en Restauratie van Cultureel Erfgoed aan de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in historische interieurs. AFR heeft als doel historische kleurenschema’s te bepalen en de volgorde van afwerkingslagen in interieurs en andere architectonische objecten te documenteren. Het onderzoek behandelde hoe en in welke vorm de resultaten van AFR kunnen worden opgenomen in de permanente tentoonstelling van een historisch huismuseum in Nederland. De onderliggende kwestie was publieke betrokkenheid, waardoor het concept van een AFR-tentoonstelling werd ontwikkeld. Dit houdt in dat de AFR-resultaten op een toegankelijke en begrijpelijke manier worden opgenomen voor bezoekers die voorheen niet bekend waren met het vakgebied van conservering. Om dit te onderzoeken, werd AFR uitgevoerd in Huize Kolthoorn. Meer specifiek werd de Grote Eetkamer onderzocht op zoek naar architectonische afwerkingen toen de schilders Jan Kleintjes en Hedwig van Osselen-Kleintjes het huis bewoonden. De AFR omvatte in-situ, archief-, laboratorium-, analytische techniek- en topografisch onderzoek. Dit onderzoek onthulde dat de kamer een donker interieur had met muren die vermoedelijk bedekt waren met houten panelen met een leren of leerimitatiebehang. Het houtwerk was geschilderd in houtimitatie van potentieel palissander, bruine eik of zwarte walnoot. Over het algemeen werd vastgesteld dat het kleurenschema van de kamer donker van kleur was. Na het terugvinden van de bevindingen werd de AFR-tentoonstelling geïmplementeerd in Huize Kolthoorn. Het omvatte het tonen van acht stratigrafieën en één vensteruitsparing in de Grote Eetkamer, met QR-codes ernaast. Bij het scannen presenteren deze een afbeelding van elke respectieve stratigrafie naast hun dwarsdoorsnede met de chronologie van de perioden van de huiseigenaren per laag. Daarnaast werden A5-posters in de kamer geplaatst met een samenvatting van de uitgevoerde AFR en een andere QR-code die leidt naar een beknopt rapport over het onderzoek. Dit project schetste bovendien algemene richtlijnen voor het uitvoeren van een AFR-tentoonstelling, geschikt voor andere historische huismusea. Een AFR-tentoonstelling concept kan een nuttige aanvulling zijn voor historische huismusea in Nederland om de algemene publieke betrokkenheid te entameren en mogelijk te stimuleren.

Je kunt hier meer lezen over het onderzoek.

Ksenia Kiselova, geheel in beschermende folie gestoken en met mondkapje (voorgeschreven!), bezig met het blootleggen van de verschillende verflagen.

Daar is ook speciaal gereedschap voor nodig: scalpels en beschermende handschoenen

Kleurladdertje met QR code: een van de bevindingen was dat niet alleen de wanden in de tijd van bewoning door het schildersechtpaar Kleintjes opvallend donker van kleur waren, maar ook wandpanelen voorzien waren van imitatie-palisander beschildering.

Op een aantal plekken in de Grote Eetkamer zijn kleurladdertjes met QR code aangebracht op een niet-invasieve manier, hier bij de schuifdeur tussen Voorkamer en Grote Eetkamer

Sheet met publieksuitleg over het onderzoek, de resultaten en het gebruik van de QR codes

Overzicht